Uitbreiding Nationaal Monument Kamp Amersfoort

Salverda Bouw heeft de herdenkingsplaats van Nationaal Monument Kamp Amersfoort uitgebreid.
Die plek heeft een beladen geschiedenis. In de Tweede Wereldoorlog zaten er meer dan 35.000 Nederlanders gevangen, van wie er meer dan 600 zijn vermoord in en rond het kamp. Zo’n 19.000 zijn doorgevoerd naar andere kampen.

Na de oorlog is het kamp gebruikt om collaborateurs en Duitsers vast te zetten. Nadat het kamp was verlaten, werden de barakken afgebroken. Het enige wat overbleef was het voormalig kantoor van commandant Berg, een klein gebouwtje waar nu nog de muurschildering is te zien die er tijdens de oorlog, in opdracht van de commandant, door gevangenen werd gemaakt.

In 2000 kreeg Kamp Amersfoort de officiële status van Nationaal Monument en werd het bezoekerscentrum geopend.
Inmiddels was het toe aan een nieuw museum. Salverda is trots dat zij hier haar bijdrage aan mocht leveren.

Geschiedenis

Kamp Amersfoort werd in 1939 gebouwd als militair kamp, bedoeld voor Nederlandse militairen. Toen in 1940 de nazi’s Nederland binnen vielen, namen zij het kamp over, om het voor hun eigen soldaten te gebruiken. Maar toen de bezetter steeds meer Nederlanders gevangen nam, en er steeds meer gevangenen kwamen, hadden ze het kamp nodig als gevangenis.

De eerste gevangenen kwamen op 18 augustus 1941 aan. Later, in 1943, moest het kamp worden uitgebreid. De gevangenen werden zolang ondergebracht in Kamp Vught. In april 1945, werd het de bewakers te heet onder de voeten. Op 19 april 1945 droegen ze het kamp officieel over aan het Rode Kruis en op 20 april gingen ze er vandoor. De gevangenen waren wel vrij, maar ze mochten het kamp nog niet verlaten. Buiten was het nog volop oorlog. Op 7 mei waren ze eindelijk echt vrij.

Officiële handeling

De directeur van Kamp Amersfoort, de architect en de bouwer hebben op vrijdagmiddag 15 februari 2019 om 12.00 uur de officiële aftrap van de verbouwing gehouden. Ze hebben in aanwezigheid van de burgemeesters van Leusden en Amersfoort en honderd andere genodigden het glas geheven.

Binnenplaats

Op de binnenplaats werd een ondergrondse ruimte van ongeveer 800 m² gemaakt. Zowel de verhalen van gevangenen als van daders en omstanders worden uitgelicht. Er is plaats voor een tijdelijke tentoonstelling. In de reflectieruimte worden bezoekers bewust gemaakt van hun eigen gedrag en de verantwoordelijkheid voor hun eigen keuzes.

De binnenplaats maakt duidelijk wat voor plek Kamp Amersfoort was. Voetstappen in het plaveisel verbeelden het dagelijkse appèl van destijds.

Start en oplevering

In het voorjaar van 2019 werd gestart met het bouwrijp maken van het terrein. Voordat de sloopwerkzaamheden van de bestaande bebouwing konden beginnen, moesten er muurschilderingen uit een bestaand gebouw genomen worden. De muurschilderingen, die dateren uit de Tweede Wereldoorlog, zijn inclusief het achterliggende metselwerk uitgezaagd en verplaatst naar het huidige museum van Kamp Amersfoort. Inmiddels zijn deze muurschilderingen weer teruggeplaatst op hun “oude” plek.
In de zomer van 2019 realiseerden wij de bouwkuip en daarna startten wij met de betonwerkzaamheden voor de ondergrondse expositieruimte. Aansluitend werd er gewerkt aan de opbouw van de betonwanden, het kelderdek, installatiewerkzaamheden en de afbouw.

Het nieuwe gebouw is eind 2020 opgeleverd. Begin juni 2021 is het nieuwe museum in gebruik genomen en kon Stichting Kamp Amersfoort bezoekers ontvangen.
Eind augustus 2021 is ook de definitieve omheining en terreininrichting van de binnenplaats afgerond, zodat bezoekers de volledige beleving van het nieuwe museum kunnen ervaren.